کتاب اپتومتری در جهان - فصل کانادا

فصل مربوط به کشور کانادا حدود شش ماه پیش توسط همکار فعالمان سرکار خانم قشقایی آماده و به بنده تحویل شده بود که متاسفانه به دلیل مشغله تا کنون فرصت بازبینی آن فراهم نشده بود ولی خوشبختانه اکنون این فصل نیز آماده دانلود میباشد و دوستان میتوانند آنرا از سایت کتاب یعنی owb.cheshmafzar.com دانلود نمایند.
در اینجا ذکر دو نکته لازم است : نکته اول اینکه محتویات این کتاب همچون هر اثر بشری ممکن است نیاز به اصلاح داشته باشد و گروه نویسندگان این کتاب از تمامی انتقادها و پیشنهادات همکاران به گرمی استقبال مینمایند. نکته دوم اینکه تقریبا کار بررسی و نوشتن فصلهای مربوط به کشورهای مدعی در مورد اپتومتری به پایان رسیده (به جز ایالات متحده که آن هم در ماه جاری به اتمام میرسد) از تمامی همکاران استدعا داریم با پیوستن به جمع نویسندگان این کتاب ، ما را در اتمام هرچه سریعتر پروژه یاری نمایند.

>>> برای شرکت در تالیف این کتاب اینجا کلیک نمایید <<<

اپتومتریست در مقابل چشم پزشک یا اپتومتریست در کنار چشم پزشک؟

برای بسیاری از رزیدنت های چشم وضعیت اپتومتریست های شاغل در بیمارستانهای آموزشی چشم پزشکی به معنی استاندارد اپتومتری است و تصور آنها این است که اپتومتری همین است و اپتومتریست هم همین است که مامی بینیم در مشاجره ای که دیروز با یکی از آقایان مدعی داشتم ایشان تاکید زیادی داشت که اپتومتری یعنی عینک سازی و شما فقط باید عینک بدهید وکاری  به بقیه قضایای چشم نداشته باشید و رابطه اپتومتری به چشم پزشکی را به رابطه شکسته بندها با ارتوپد ها تشبیه می کرد این چشم پزشک جوان  به کاریکولوم اموزشی خود می بالید و  آموزش خود را متمایز و برتر از آموزش ما می دانست  ومدعی بود که به دانشجویان اپتومتری درس داده و اعتقاد داشت که اپتومتریست ها حتی حق اظهار نظر در باره پلان درمانی راهم ندارند
متاسفانه این چشم پزشک در بیمارستانی آموزش دیده است که اپتومتریست ها هیچ فعالیت بارزی ندارند و همچون ماشین هایی صرفا به کار رفراکشن مشغولند و حتی نسخه های  نهایی عینک را هم چشم پزشکان صادر می کنند  اپتومتریست ها در اینگونه مراکز  صرفا در حد تکنیسین هایی که فقط قادر به انجام یک کار معین هستند ظاهر می شوند و به هیچوجه در حد و اندازه یک اپتومتریست واقعی نیستند و از ترس از دست دادن کار حاضر به  تحمل هرگونه ستمی هستند
البته اکثریت جامعه چشم پزشکی به نقش بارز اپتومتریست ها در ارائه خدمات مراقبتی اولیه چشم اذعان دارند و نقش اپتومتریستها  را در  اسکرینگ و هدایت بیماران چشمی راهبردی و غیر قابل انکار می دانند و برافزایش این نقش نیز تاکید دارند این گروه از چشم پزشکان از درجه علمی بالایی برخوردارند و اپتومتریست ها را  نه در مقابل خود که در کنار خود و همکار نزدیک خود می دانند
داستان تقابل این دو حرفه داستان تازه ای نیست و سابقه چندین و چند ساله دارد و بزرگانی  از هر دو حرفه تلاش کرده اند تا  اختلاف ها را برطرف و حیطه عمل هرطرف را مشخص و به تقابل شاغلین دو حرفه پایان دهند اما القاء بعضی مطالب به تازه فارغ التحصیلان و شکل دهی عقاید آنان در جهات خاص می تواند به اختلافات دامن زند و زمینه را برای اینگونه رفتارها و اظهار نظر های غیر دوستانه فراهم نماید به جاست اساتید چشم پزشکی  که سابقه طولانی در همکاری و مراوده با اپتومتریست ها دارند دوستان جوان خود را با واقعیات آشنا کنند و جایگاه اپتومتری در نظام سلامت در ایران وجهان را برای انها تبیین نمایند تا اینگونه تصور ننمایند که چشم تنها جولانگاه آنان است و کس دیگری را در این عرصه راهی نیست
به امید همکاری همه شاغلین عرصه سلامت در جهت حفظ و اشاعه فرهنگ در ست همکاری و همراهی متقابل 

یک معاینه ، یک فاجعه

روزی یکی از دوستان نوزادی را در آغوش داشت و به دفتر کارم مراجعه کرد و از من خواست فرزندش را معاینه کنم ؛هنگام گرفتن case history متوجه شدم این نوزاد premature است . این نوزاد را مورد معاینه قرار دادم. در معاینه red reflex ، سگمان قدامی ، pupil reflex و ماکولا نرمال بود به این همکارم توصیه کردم جهت معاینه به متخصص رتین مراجعه نماید چرا که عوارض شبکیه ای در نوزادان نارس جدی است.

این دوست یک ماه بعد مجددا مراجعه کرد و از من خواست دوباره نوزادش را معاینه کنم ! او بدلیل شلوغی مطب متخصص رتین از معاینه فرزندش صرف نظر کرده بود . معاینه total retinal detachment را در چشم راست نوزاد نشان می داد .

Retinopathy of Prematurity - ROP كه به آن Retrolental Fibroplasia نيز گفته مي شود مي تواند سبب نابینایی شود. عواملي كه نوزاد را در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به رتينوپاتي قرار مي دهند كم بودن وزن هنگام تولد (كمتر از یک و نیم كيلوگرم) و زايمان زودرس هستند.

رتينوپاتي در نوزادان نارس بسته به شدت بيماري به 5 درجه تقسيم مي شود. پيشرفت بيماري به درجات آخر مي تواند سبب ايجاد زخم در شبكيه و عوارضي نظير جدا شدگي شبكيه، خونريزي زجاجيه، انحراف چشم، و تنبلي چشم شود. بسياري از نوزادان مبتلا به رتينوپاتي دچار نزديك بيني خواهند شد.

بهترین زمان معاینه نوزاد چهار هفته بعد از full term شدن است که باید مردمک دیلاته گردد .

بعضي از كودكاني كه بيماريشان در حد خفیف است بدون درمان بهبود مي يابند. در موارد ديگر، ممکن است نیاز به كرايوتراپي و یا ليزرتراپی باشد که در اغلب موارد ،این روشهای درمانی برای حفظ دید مرکزی موفقیت آمیز است

از آن روز عهد کردم دیگر نوزاد premature را معاینه نکنم چرا که خیال والدین راحت میشود و باعث میشود در معاینه کودکشان کوتاهی کنند .

راه‌اندازي رشته‌هاي بينايي سنجي و مديريت توانبخشي در دانشگاه علوم پزشکي تهران

معاون آموزشي دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم پزشکي تهران از راه اندازي دو رشته بينايي سنجي و مديريت توانبخشي در اين دانشكده خبر داد و گفت: اين رشته‌ها براي اولين بار در كشور بنيان گذاري مي شود و در همين راستا اساتيدي از كشورهاي خارجي براي تدريس اين رشته‌ها دعوت مي شوند.

دكتر بهروز عطار باشي مقدم در گفت‌وگو با ايسنا، - منطقه علوم پزشكي تهران، با بيان اينكه دانشكده توانبخشي براي اولين بار در كشور در دو رشته بينايي سنجي و مديريت توانبخشي دانشجو مي پذيرد، اظهاركرد: رشته بينايي سنجي در مقطع كارشناسي و رشته مديريت توانبخشي در مقطع كارشناسي ارشد راه اندازي مي شوند.

وي ادامه داد: به دليل اينكه اين رشته‌ها براي اولين بار در كشور آموزش داده مي شود و ما اساتيدي را براي تدريس اين رشته‌ها در داخل كشور نداريم، بنابراين از خارج كشور چون كشورهاي هند، آمريكا و ايتاليا اساتيدي براي تدريس اين رشته‌ها دعوت خواهيم كرد.

بیمار شما چند درصد از بینایی اش را از دست داده است؟

گاهی پیش می آید که میخواهید بدانید دید بیمارتان نسبت به معاینه قبلی چقدر افزایش یا کاهش داشته است. سیستم دسیمال (X/10) علیرغم سادگی گول زننده و همه گیر بودنش در کشور ما ، اطلاعات درستی در این زمینه به شما نمیدهد. مثلا اگر بیماری دیدش از 10/10 به 5/10 رسیده بود ، ممکن است با روش دسیمال فکر کنید دید وی به نصف کاهش پیدا کرده ولی واقعیت این نیست و در حقیقت او فقط 20 درصد افت دید داشته و دیدش به چهار پنجم دید کامل کاهش یافته است.
روش محاسبه مقدار کاهش دید استفاده از Minimum Angle of Resolution و یا به اختصار MAR است. برای بدست آوردن Angle of Resolution برای هر حدت دیدی (با هر سیستمی) میتوان مخرج کسر حدت دید را تقسیم بر صورت آن نمود. مثلا برای 5/10 ، این مقدار 2 بوده و برای 6/30 ، این مقدار 5 میباشد. با مقایسه Angle of Resolution فعلی با Angle of Resolution معاینه قبلی میتوان مقدار کاهش دید را تخمین زد.
در سیستم متریک (6/X) یک راه حل ساده برای تخمین مقدار کاهش دید مرکزی مریض وجود دارد. برای این کار فقط کافی است مخرج کسر حدت دید را به عدد 0.6 تقسیم نمایید. با این روش به راحتی میتوان فهمید که فرد دارای دید 6/30 پنجاه درصد و فرد دارای دید 6/12 بیست درصد از بیناییش را از دست داده است. مشابه همین کار را میتوان در سیستم دسیمال انجام داد. در این سیستم باید 100 را بر صورت کسر حدت دید تقسیم کنیم یعنی مقدار کاهش دید یک فرد با دید 3/10 حدود 33 درصد میباشد. البته این روش تخمین، اشکالاتی هم دارد مثلا در حدت دید 6/60 یا 1/10 ، صد در صد کاهش در دید را نشان میدهد در صورتی که اینگونه نیست و یک چنین فردی 80 درصد کاهش دید دارد.
اگر بخواهیم بین دو سیستم دسیمال و متریک یکی را انتخاب نماییم سیستم متریک گزینه مناسبتری است چراکه در این سیستم توجیه نمودن بیمار راحت تر است. مثلا به راحتی میتوانید به مریضی که دیدش 6/12 (5/10) است بگوییم که دید شما الان نسبت به یک فرد عادی 20 درصد کاهش دارد ، بدون آنکه مجبور باشیم به این سوال وی پاسخ دهیم که "اگر واقعا دید من بیست درصد کاهش داشته است ، پس چرا در پرونده من دیدم را نیم (5/10) ثبت کرده اید ؟"

ارائه مقاله در کنگره اپتومتری

در سیزدهمین کنگره اپتومتری ایران مقاله ای با عنوان ادراک دیداری ارائه نمودم

در این مقاله Behavioral optometry را مطرح کردم که جایش در واحدهای دروس اپتومتری ایران خالی است

در سایت شخصی ام www.optiteb.ir میتوانید پاور پوینت مقاله ارائه شده و تست فراستیک را دانلود کنید .

به یاد دارم آقای دکتر صفوتی پایان نامه دوره کارشناسی اش را به همین مطلب اختصاص داده بود .

يادداشت هفدهم: روش استاندارد معاينه با اسليت لمپ

يک نکته بسيار ساده و ابتدايی در معاينات با اسليت لمپ که نمی دانم چند نفر از همکاران آنرا رعايت می کنند

يادداشت شانزدهم: سلامت چشم، قدری هم در مورد سلامت روح و روان

مطمئناً در مورد بسياری از ماها، معاينه در سطح رفراکشن متوقّف می شود - آيا با اين اوضاع که اصلاً هم مهم نيست چطور پيش آمده، می توانيم ادعا بکنيم که اپتومتريست ايرانی لياقتش بيشتر از اينها است؟ جواب من اين است که بله می توانيم ادعا و مطالبه کنيم، به شرطی که ابتدا علمش را و عملش را حاصل کنيم.

در قسمتهای آينده، عرض می کنم چگونه. در هر قسمت، شرحی بر روشها و تستهای فوق خواهيم داشت و ميان برهايی هم در حد امکان تقديم خواهد شد.

5 تکنولوژی نویدبخش چشمی - قسمت پنجم

ایمپلنتهای شبکیه ای

دو روش اصلی برای استفاده از ایمپلنتهای شبکیه ای وجود دارد : subretinal و epiretinal و شرکتهای بسیاری در دنیا بر روی آن مشغول کار هستند. روش subretinal شامل کاشت ایمپلنت در ناحیه ماکولا میباشد. با کاشت ایمپلنت زیر رتین ، مسیر طبیعی نور تا شبکیه حفظ میشود. روش epiretinal نیز شامل کاشت ایمپلنت در ناحیه ماکولا میباشد ولی برای کارکردن نیاز به تجهیزات اضافی مثل دوربین یا عینکهای مخصوص دارد. در زیر به بررسی سه نمونه از ایمپلنتهای شبکیه میپردازیم:

• شرکت آلمانی Retinal Implant AG اخیرا نتایج آزمایش نخستین ایمپلنت subretinal اش را در افراد دچار رتینیت پیگمنتوزا منتشر نمود. میکروچیپ تحریک کننده شبکیه در این تکنولوژی دارای 1500 الکترود روی فیلم polylmide میباشد که انرژی خود را از طریق یک پلاگ پشت گوشی دریافت میدارد. 11 بیمار این ایمپلنت را دریافت نموده و با گذشت زمان بهبود در بینایی را گزارش نمودند و همه آنان ایمپلنت را بخوبی پذیرفتند.

• Argus II Retinal Prosthesis نسل دوم ایمپلنتهای Argus بوده و از نوع epiretinal هست . این پروتز دارای 60 الکترود بوده و توسط Lawrence Livermore National Lab ساخته شده و اخیرا توسط Second Sight Medical of Sylmar در California مورد آزمایش قرار گرفته اند. این شبکیه مصنوعی 3 جزء اساسی دارد : 1) فیلم نازک حاوی آرایه الکترودهای عصبی 2)تکنولوژی الکترونیک biocompatible که شبکیه را شبیه سازی کرده و دارای منبع تغذیه بدون سیم بوده و امکان ارتباط بیسیم را فراهم میاورد 3)وسایل جراحی مخصوص جهت قرار دادن ایمپلنت . این وسیله بهمراه یک دوربین و سیستم پردازش ویدئوی خارجی یک بینایی ابتدایی را ایجاد میکند . تشخیص اشیا در این وسیله نسبت به نسل اول سریعتر میباشد و شرکت مشغول کار بر روی نسل سوم است. پروتز شبکیه ای Argus II از طرف نشریه R&D بعنوان یکی از مبتکرانه ترین طرحهای علمی برنده جایزه 2009 R&D 100 Award شد.

• محققان MIT روی ایمپلنت شبکیه ای خاصی بهمراه یک عینک مخصوص (که دارای دوربین بوده و سیگنالها را بصورت بیسیم به یک میکروچیپ در شبکیه منتقل مینماید) کار میکنند. این سیگنالها سپس به مغز انتقال داده میشوند.میکروچیپ که داخل یک حفاظ تیتانیومی قرار دارد تا دچار خوردگی و زنگ زدگی نشود ، سیم پیچهای گیرنده در اطراف کره چشم دارد. مطالعات اولیه نشان داده تحریک شبکیه میتواند مقدار کمی بینایی ایجاد نماید. در حال حاضر شرکت مشغول انجام آزمایش روی طرحی است که در خارج چشم نصب و الکترودها به پشت شبکیه وصل میشوند.

10 سال گذشت!

به بهانه 14 اکتبر 2010 ، 22 مهر 1389 ، روز جهانی بینایی

بله به همین سرعت 10 سال از شروع طرح 2020 سازمان بهداشت جهانی برای از بین بردن نابینایی های قابل پیشگیری در سطح جهان گذشت. شعار امسال طرح 2020 این بود " شمارش معکوس برای رسیدن به سال 2020 " یعنی اینکه مجریان این طرح جهانی برنامه های مورد نظرشان را پیاده کرده اند و حالا کم کم دارند برای چشیدن طعم پیروزی بر نابینایی آماده میشوند. اما این سوی جهان و در کشور ما چه خبر است ؟ متاسفانه آوردن اسم این طرح جز تداعی خاطرات تلخ جفاهایی که در حق ما شد ، برای اپتومتریستهای ایرانی چیز دیگری به همراه ندارد.
حدود 9 سال از جشن صدمین سالگرد تاسیس اپتومتری در جهان و روز شروع طرح 2020 در کشورمان میگذرد. جشنی که با همت استادعزیزم دکتر صفوتی – که به اختصار دکتر آیدین نامیده میشود ;-) – و همینطور جناب آقای اسکویی و عزیزان دیگر برگزار شد. دیروز که داشتم قطعنامه پایانی این جشن را به همراه خاطرات آن مرور میکردم، اشک در چشمانم نشست. اشک شوق بخاطر چیزهایی که ده سال پیش برای ما آرزو بود و اکنون آنرا داریم (هرچند که کوچکترها گاهی وقتها قدرش را نمیدانند) مثل پیوستن به نظام پزشکی کشور ، دوره کارشناسی ارشد ، داشتن کنگره های مرتب سالانه و ... و اشک غم بخاطر تصمیماتی که گرفته شد ولی هرگز عملی نشدند مثل اجرای طرح 2020 با محوریت دپارتمانهای بینایی ، تاسیس مجله رسمی اپتومتری ، معرفی روزی بعنوان روز ملی اپتومتری و علوم بینایی و روز اپتومتریست ، تشکیل دوره دکترا ، تغییر نام دپارتمانهای اپتومتری به "اپتومتری و علوم بینایی" به منظور رفع شبهات موجود پیرامون عبارت اپتو متری و ... . اگر شما هم یاد آن روز را کردید و خواستید خاطراتش را مرور کنید پیشنهاد میکنم حتما قطعنامه پایانی جشن صدمین سالگرد تاسیس اپتومتری را هم بخوانید و اگر اشکتان درآمد ، با خود پیمان ببندید به اتفاق هم، کاری کنیم که ده سال بعد با یادآوری امروز تنها اشک شادی مهمان چشمانمان باشد.

يادداشت پانزدهم: آمپليتود تطابقی به روش "عدسی منفی تا ايجاد تاری"

در باب اينکه چرا امروز به جای يادداشت سی و هفتم، يادداشت پانزدهم را می نويسم، اگر چه بخش عمده ای از کتاب کارلسون را در اتوبوس (در راه رفتن به سر يکی از دو کار فوق الذکر - مطب يک اپتومتريست پرسابقه)، خوانده ام.