اپی ليزيک (Epi-LASIK)

عمل ليزر (PRK)، لازک (LASEK)، و اپی ليزيک (Epi-LASIK) بسيار شبيه به هم هستند و در واقع يک نوع عمل محسوب می شوند. نتايج نهايی و دقت اين روشها در تصحيح عيوب انکساری کاملا يکسان می باشد و اختلاف تنها در نحوه انجام بخشی از عمل جراحی است.

برای افتراق اين نامها از يکديگر و همچنين افتراق اين روشها از عمل ليزيک (LASIK)، بهتر است اين روشها را بطور کلی به دو دسته عمده تقسيم کنيم.

دسته اول که تراش ليزری برای اصلاح شماره عينک در عمق قرنيه انجام می گردد که اين دسته شامل عمل ليزيک (LASIK) می شود.
دسته دوم که تراش ليزری برای اصلاح شماره عينک در سطح قرنيه انجام می گردد که اين دسته شامل اعمال ليزر (PRK)، لازک (LASEK)، و شق جديدتر آن يعنی اپی ليزيک (Epi-LASIK) می شود.
در دسته اول يعنی ليزيک، نحوه عمل جراحی بدين شکل است که ابتدا يک لايه (Flap) به ضخامت حدود ۱۶۰ ميکرون (هزارم ميليمتر) ايجاد می گردد و سپس متناسب با شماره چشم، عمق قرنيه با ليزر تراشيده و در انتها لايه به جای اوليه خود برگردانده می شود. اما در دسته دوم تراش ليزری قرنيه از سطح صورت می گيرد و معمولا ۳ تا ۵ روز طول می کشد تا سطح چشم ترميم گردد. در همه اين روشها، ليزر مورد استفاده يعنی اکسايمر ليزر، يکسان می باشد.

تفاوت در سه روش دسته دوم در نحوه برداشتن سلولهای لايه سطحی قرنيه می باشد. در عمل ليزر (PRK) که قديمی ترين آنهاست و از سال ۱۹۹۰ ميلادی استفاده می شود، ابتدا سلولهای پوششی سطح قرنيه با يک کاردک مخصوص برداشته شده و سپس سطح قرنيه با ليزر اکسايمر متناسب با شماره چشم تراش داده می شود. در عمل لازک (LASEK) و اپی ليزيک (Epi-LASIK) قسمت اصلی عمل کاملا شبيه به عمل ليزر(PRK) مي با شد، تنها تفاوت در نحوه برداشتن سلولهای پوششی سطح قرنيه است که سعی می شود اين سلولها بصورت يک لايه پيوسته از قرنيه جدا و پس از تراش با ليزر مجددا اين لايه سلولی روی سطح قرنيه برگردانده شود. در عمل لازک (LASEK) اين لايه سلولی با کمک الکل رقيق شده جدا می گردد، در حاليکه در اپی ليزيک (Epi-LASIK) اين لايه به کمک وسيله ای مکانيکال به اسم اپی کراتوم که در چند ماهه اخيرا مورد تائيد FDA آمريکا قرار گرفته است، ایجاد می گردد. دراينجا نبايد ايجاد اين لايه سلولی را با ايجاد لايه (Flap) در عمل ليزيك (LASIK) يکی گرفت. در عمل ليزيك لايه اي با ضخامت حدود ۱۶۰ ميكرون برداشته می شود که بسيار ضخيمتر از لايه سلولی در عمل لازک (LASEK) و يا اپی ليزيک (Epi-LASIK) می باشد.

چون در عمل اپی ليزيک (Epi-LASIK) از الکل استفاده نمی گردد، اين ادعا مطرح است که نسبت به عمل لازک (LASEK) ترميم زخم سريعتر صورت می گيرد و درد و ناراحتی بيمار پس از عمل کوتاه تر خواهد بود. بعضی از جراحان برای عمل لازک (LASEK) و عمل اپی ليزيک (Epi-LASIK) نسبت به عمل ليزر (PRK) مزايای متعددی قائل می شوند. ولی بسياری از جراحان اين سه عمل را از نظر نتايج بسيار مشابه يکديگر می دانند و تفاوت چندانی بين آنها قائل نمی گردند.

بايد دانست که هنوز عمل ليزيک (LASIK)، شايعترين نوع عمل برای اصلاح عيوب انکساری در تمام دنيا می باشد. اما در طی دهه گذشته با انجام ميليونها عمل ليزيک در سراسر دنيا و گزارشهايی از عوارض بسيار نادر، اما در عين حال بسيار جدی عمل ليزيک، سبب گشته که دو مرتبه اعمال جراحی ليزر در سطح قرنيه يعنی عمل (PRK)، عمل لازک (LASEK)، و اخيرا اپی ليزيک (Epi-LASIK) بيشتر مورد توجه قرار گيرد
دکتر محمد حسین دستجردی (بنقل از وبلاگ دانستنیهای چشم پزشکی)