ج-اعمال جراحي
:::يكي ديگر از روشهاي اصلاح عيوب انكساري چشم استفاده از اعمال جراحي است كه امروزه به سرعت در حال پيشرفت مي باشند البته استفاده از اين روشها هم در جاي خود داراي
مزايا و معايبي ميباشند و همه اشخاص نميتوانند از اين روشها استفاده نمايند و استفاده از اعمال جراحي هم تابع شرايط و مقررات خاص خود مي باشد(البته به علت تخصصي بودن اين اعمال و دخالت داشتن فاكتورهاي بسيار زياد در انجام اين اعمال و به دليل اين كه بحث كاملا تخصصي است و ممكن است از حوصله خواننده اين مطالب خارج باشد بنده به ذكر نكات كليدي كه قابل درك براي همكان باشد بسنده ميكنم .در اين جا پزشك مربوطه بايستي شخص را كاملا و درست راهنمايي كند و تمامي مزايا و معايب اين نوع اعمال جراحي را نسبت به روشهاي ديگر مانند لنز و عينك براي بيمار توضيح دهد.در حال حاضر با توجه به پيشرفت روز افزون اين اعمال باز هم بسياري از عوارض آنها ناشناخته مانده است كه براي روشن شدن اين وضعيت نياز به زمان بيشتري است و هم چنين پيگيري از نتيجه عمل در افردي كه اقدام به جراحي نموده اند به طور كلي در حال حاضر تنها مزيت انجام اين اعمال خلاص شدن افراد از استفاده از عينك ميباشد كه به نظر بسياري از پزشكان و محققان كه در اين زمينه كار مي كنند اين حالت يعني خلاص شدن فرد از عينك بهاي سنگيني براي اين اعمال است و در صورت بروز عارض ناشي از اين اعمال در چشم يا جبران آن ممكن نيست و يا همراه با پرداخت هزينه هاي هنكفتي ميباشد به عنوان مثال شخصي كه در اثر انجام اين اعمال دچار پارگي و كدورت وسيع قرنيه ويا ايجاد نامنظمي شديد در انحناي قرنيه ميشود ممكن است نياز به پيوند قرنيه پيدا كند كه انجام آن هزينه سنگيني دارد و هم احتمال گرفتن پيوند جاي بحث دارد پس شخص قبل از هر چيز بايد كاملا راهنمايي شود و از عوارض احتمالي ناشي از اين اعمال با خبر باشد حتي اگر مطمئن باشيم احتمال ايجاد عوارض بسيار كم است. بطور كلي در حال حاضر از دو نوع عمل جراحي جهت اصلاح عيوب انكساري استفاده مي شود
1- جراحي برشهاي قرنيه اي :::در اين روش پس از ايجاد بي حسي در قرنيه چشم با استفاده از چاقوي الماس مخصوص از مركز به طرف محيط قرنيه برشهاي شعاعي ايجاد مي كنند{البته قسمت مركزي قرنيه كه درست روبروي مردمك است دست نخورده باقي ميماند} كه تعداد و عمق اين برشها بسته به ميزان نزديك بيني شخص فرق ميكند بنابراين اشخاصي كه داراي درجات شديدتر نزديك بيني هستند تعداد برشها بيشتر و عمق آنها نيز بيشتر است .از اين روش فقط ميتوان جهت اصلاح عيب انكساري نزديك بيني استفاده نمود آن هم نزديك بيني كه توام با آستيگماتيسم نباشد .همچنين اين روش جهت اصلاح دوربيني و آستيگماتيسم كاربرد ندارد .در اين حالت اصلاح كامل و رضايت بخش نزديك بيني به تبحر و دقت جراح بستگي دارد و اين كه جراح تصميم بگيرد چند برش و به چه عمقي برش بزند خيلي مهم است .بنابراين شخصي كه ميخواهد از اين روش استفاده نمايد بايستي به تبحر و دقت عمل پزشك جراح خود اطمينان داشته باشد چون در صورتي كه تعداد برشها از حد نرمال بيشتر يا كمتر شود و همچنين عمق برشها كافي نباشد با زياد تر از حد طبيعي شود باعث ميشود يا مقداري از نزديك بيني باقي بماند كه شخص در صورت عدم رضايت بايستي در صورت امكان مجددا عمل شود {البته در بسياري از موارد امكان عمل مجدد وجود ندارد } و اگر برعكس مقدار نزديك بيني از حد نرمال بيشتر اصلاح شود باعث ايجاد دوربيني در چشم ميشود كه در اين صورت بيمار را نميتوان مجددا عمل كرد و اگر مقدار دوربيني ايجاد شده زياد باشد شخص مجبور است باز هم از عينك استفاده نمايد. از عوارض و معايب انجام اين عمل ميتوان به اين موارد اشاره نمود الف- احتمال ايجاد استيگماتيسم در درجات مختلف بعد از عمل وجود دارد ب- احتمال ايجاد فتوفوبي يا حساسيت به نور ج- احتمال ايجاد پارگي قرنيه در اثر نازكي قرنيه يا ايجاد برشها با عمق زيادتر د- احتمال استفاده مجدد از عينك به دليل حساسيت به نور و يا باقي ماندن مقداري از نزديك بيني و يا ايجاد دوربيني به علت اصلاح بيش از حد در حين عمل . ضمنا همانطور كه قبلا اشاره شد انجام اين عمل تابع شرايط خاص خود است به عنوان متال از نظر سني بهترين سن بين 21تا 40 سال ميباشد يا افرادي كه نمره نزديك بيني آنها بين 2 تا 6 است بهترين كيس ها ميباشند و بسياري از مسائل ديكر كه در حيطه تصميم گيري پزشك جراح اين عمل است
.2- جراحي ليزيك::::::در اين روش هم پس از ايجاد بي حسي در قرنيه چشم با استفاده از اشعه ليزر اقدام به اصلاح عيب انكساري ميكنند استفاده از اين تكنيك در سالهاي اخير از پيشرفت هاي زيادي بر خوردار بوده است و همچنين تعداد افرد متقاضي انجام اين عمل هم در سالهاي اخير به شدت در حال افزايش است . در اين جا بر خلاف جراحي برشهاي قرنيه اي از اشعه ليزر درست در مركز قرنيه استفاده ميشود به همين دليل چنانكه فرد متقاضي عمل درست انتخاب نشود استفاده از اين عمل كاملا اشتباه است و باعث ايجاد عوارض جبران ناپذيري ميشود .از ليزر جهت اصلاح تمام عيوب انكساري شامل نزديك بيني دوربيني و آستيگماتيسم ميتوان استفاده كرد منتهي در اين جا باز هم نتيجه انجام عمل در افراد نزديك بين بهتر از دوربيني و استيگماتيسم هاي بالا است .در اين جا هم مانند استفاده از ساير روشها بيمار بايستي اول به دقت معاينه شود تا ببينيم ميتوان او را عمل كرد يا نه و هم چنين باز هم بيمار بايستي قبل از هر اقدامي كاملا راهنمايي شود {{{. ::::مواردي كه در انجام ليزيك بايد به آنها توجه نمود عبار تند از ::::}}}:الف 1:اصل اول همان اگاهي دادن كافي به بيمار در مورد احتمال ايجاد عوارض بعد از عمل است و اين كه آيا اين عمل براي او مناسب است يا خير بنا بر اين پزشك بايد در اين جا كليه جنبه هاي مثبت و منفي اين عمل را كاملا براي بيمار شرح دهد::الف 2:::سن بيمار ::استفاده از اين عمل تابع شرايط سني است و از آن نميتوان در هر سني استفاده كرد بهترين سن براي انجام اين عمل بين 20 تا 40 سال است به دليل اينكه قبل از 20سالگي ممكن است فرد هنوز از نظر جسماني در حال رشد باشد و نمره چشمش در حال تغيير باشد و اگر عمل شود ممكن است نمره چشمش بعد از عمل مقداري برگشت كند همچنين بعد از 40 سالگي هم به علت قرار گرفتن شخص در آستانه پير چشمي به دليل احتياج داشتن به عينك مطالعه صلاح نيست كه عمل شود چون در هر حال بيمار بايد براي داشتن ديد خوب براي نزديك يا دور از عينك استفاده كند البته در اين جا مقدار نمره هم مهم است مثلا فرد 40 ساله اي را كه نمره چشمش 2 نزديك بين است به هيچ وجه نبايد عمل كرد چون در اين حالت بيمار با استفاده از عينك ديد دورش خوب است و براي مطالعه هم نياز به عينك ندارد و اگر اين فرد را عمل كنيم بر عكس ميشود يعني ديد دورش بدون عينك خوب ميشود و لي براي نزديك بايد از عينك استفاده كند كه اين وضعيت براي بيمار منطقي نيست .البته افراد بالاي 40 سال را در صورتي كه نمره چشم انها نزديك بين بالاي 4 باشد ميتوان عمل نمود ولي باز هه اكثر محققان انجام اين عمل را جداي از ضعيفي چشم در افراد 40 سال به بالا به دليل ايجاد بيماريهاي مانند آب مرواريد و آب سياه كه معمولا در اكثر مواقع بعد از 40 سالگي اتفاق مي افتد را توصيه نمي كنند
::الف 3::شغل بيمار:انجام اين عمل به فاكتور هاي شغلي هم بستگي دارد مثلا افرادي كه با چشمشان گارهاي حساس انجام ميدهند و از طريق چشمشان امرار معاش مي كنند بهتر است از انجام اين عمل پرهيز كنند مانند جراحان- دندانپزشكان-مهندسين نقشه بردار و كساني كه با ميكروسكوپ كار ميكنند و همچنين ساعت سازان و طلا سازان و غيره و بر عكس بعضي از افراد كه داراي مشاغل پر تحرك هستند و استفاده از عينك برا ي آنها مايه درد سر است از انجام اين عمل سود مي برند مانند ورزشكاران و مامورين پليس و آتش نشاني ::الف 4::وضعيت سلامت چشمها : قبل از عمل و قبل از اينكه بيمار را راهنمايي كنيم اول بايستي او را كاملا معاينه كنيم و ببينيم اصلا بيمار شرايط لازم براي عمل را دارد يا نه اگر نداشت كه هيچي و اگر شرايط اوليه را داشت ان وقت برايش توضيح مي دهيم در اين جا بيمار بايستي از نظر حدت بينايي بررسي شود در صورتي كه ديد بيمار با عينك از پنج دهم كمتر باشد نبايد او را عمل نمود همچنين بيمار بايستي از نظر پلك هاو قرنيه سالم باشد و از نظر وضعيت اشكي در هم مشكلي نداشته باشد .ضمنا فرذ بايد از نظر بيماريهايي نظير آب سياه- آب مرواريد- شب كوري و مشكلات عصب بينايي مشكلي نداشته باشد
::الف5::قبل از عمل بايستي با انجام تست هايي مانند تو پو گرافي و پاكيمتري از سلامت كامل قرنيه مطمئن شويم كه خيلي مهم است
::الف6::نمره چشم ::بهترين نتيجه عمل عايد افرادي كه نمره چشم انها بين 4 تا 6 نزدديك بين بدون آستيگمات است ميشود و هر چه مقدار استيگماتيسم كمتر باشد بهتر است البته با ليزيك مي توان {شم آستيگماتيسم با نمره 2 تا 6 را اصلاح نمود .هم چنين از اين عمل براي اصلاح دوربيني هم استفاده ميشود ولي توصيه نميشود چون نتيجه آن قابل پيشبيني نيست ::الف7:بررسي انگيزه بيمار از انجام اين عمل بسيار مهم است چون اگر بيمار انگيزه كافي نداشته باشد بعد از عمل با ايجاد كوچك ترين مشكل كه شايد مهم هم نباشد شروع به بها نه گيري و ايجاد درد سر هم براي خودش و هم براي ما مي كند .بنابر اين بايستي بيمار را كاملا راهنمايي كرد و از انگيزه وي مطلع شد .انجام عمل ليزيك براي بعضي از افراد ممنوع است حتي اگر خودشان بخواهند و انگيزه هم داشته باشند اين افراد را نبايد عمل كرد . موارد منع عمل ليزيك عبارتند از ::ب1::افراد با سن كمتر از حد اقل 18 سال مگر اين كه از ثابت شدن نمره چشم آنها 100% مطمئن باشيم ::ب2::بيماران يك چشمي به هر دليل به هيچ وجه نبايد عمل شود حتي اگر خودشان بخواهند::3:::افرادي كه داراي اختلال دائمي در سيستم پلكي و اشكي هستند ::ب4::افرادي كه به هر دليل داراي بي حسي قرنيه هستند ::ب5::افردي كه داراي كدورت قرنيه هستند ::ب6::كساني كه داراي آب مرواريد – اب سياه و التهابات داخل و خارج چشمي هستند ::ب7::افرادي كه داراي ضايعات شبكيه هستند مانند شب كوري و مشكلات ماكولا و عصب بينايي ::ب8::كساني كه قبل از عمل ديد آنها از با عينك از پنج دهم كمتر است.::ب9::افرادي كه داراي قوز قرنيه هستند ::ب10::كساني كه داراي بيماريهاي سيستميك هستند مانند ديابت و بيماريهاي اتو ايميون مانند لوپوس .در صورتي كه فرد متقاضي انجام عمل باشد بايستي از عوارض اين عمل نيز مطلع شود . عوارضي كه ممكن است بعد از عمل اتفاق بيفتد عبارتند از ::ج1::اصلاح بيش از حد عيب انكساري ::ج2::اصلاح كمتر از حد طبيعي ::ج3:: ايجاد كدورت قرنيه كه گاهي اوقات فرد نياز به انجام عمل جراحي پيوند قرنيه پيدا مي كند ::ج4::ايجاد آستيگماتيسم نا منظم كه با عينك نيز قابل اصلاح نميباشدج5:: ايجاد حساسيت به نور در درجات مختلف كه اگر زياد باشد فرد بايد از عينك آفتابي استفاده كند ::ج6::ايجاد اختلال در اشك چشم و اشك ريزش از عوارض مهم اين عمل هستند . البته اين حق طبيعي شخص است كه با توجه به اين توضيحات يكي از اين روشها را انتخاب كند ولي در مجموع در حال حاضر از ميان اين روشها عينك با تمام مزايا و معايبي كه دارد بهترين- ارزانترين-كم عوارض ترين – راحت ترين- راه اصلاح عيوب انكساري است .
با تشكر اپتومتريست حسين دهقاني درمانگاه فر هنگيان كرمان تلفن 2263391-2263392