نيستاگموس
نيستاگموس نه به عنوان يك بيماري بلكه بعنوان يك علامت از گروه بزرگي از بيماريهاي سيستم مركزي اعصاب و سيستم هاي حركتي چشمها بسيار مورد توجه است . دراين حالت چشم ها به طور دوره اي و بدون اراده نوسان وحركت مي كند واغلب با كاهش ديد همراه است . امروزه با استفاده از متدها مدرن و بسيار دقيق نيستاگموگرافي و ضبط حركات چشمي دانش ما در مورد نيستاگموس بسيار وسيع تر شده است .
حركات چشمي انسان از نظر تكامل نژادي در بالاترين سطح تكامل در ميان موجودات زنده قرار گرفته است اين تكامل ميزان زيادي كمبودهاي سيستم بينايي انسان را جبران نموده وبه آن كارائي بي نظير بخشيده است . اين حركات ريشه در قسمت اعظم سلسله مركزي اعصاب انسان دارند .
نيستاگموس شروع شده در بدو تولد را نوع مادرزادي CONGENITAL يا EARLY_ONSET NYSTAGMUS
مي گويند و اغلب ارثي است . اگر اين عارضه بعد از طفوليت ( بعد از 6 ماهگي ) ظاهر شود به آن نوع اكتسابي يا ACQUIRED مي گويند .
ميزان شيوع اين عارضه در افراد نسبت 1 به 1000 است . نوع مادرزادي آن اغلب در فاميل پخش است . اين عارضه مي تواند نتيجه كار غير عادي عصبي باشد . و با اختلالات ديگر بينايي مثل آلبينيسم كدورت قرنيه ، كاتاراكت ، آتروفي اپتيك گاهي همرا ه است .
نيستاكموس ممكن است يك عكس العمل نسبت به برخي داروها يا تجويز آنها باشد .
نشانه هاي نيستاگموس
نيستاگموس با حركات مداوم و پاندول مانند يك يا هر دو چشم شناخته مي شود . حركات مي تواند افقي ، عمودي ، مدور ويا تركيب آنها باشد . بعضي از اين افراد داراي ديد نسبي هستند بعضي ديگر در سطح كور قانوني LEGALLY BLIND طبقه بندي ميشوند بيشتر آنها قادر به رانندگي نيستند عموما هر چه حركت چشمها سريعتر باشد حدت بينايي كمتر است . برعكس هر چه حركات چشمها كند تر باشد حدت بينايي بيشتر است . اكثر اين افراد داراي يك نقطه صفر هستند و آن زاويه اي است كه در نگاه چشمها به يك نقطه در آن زاويه كمترين حدو حدت بينايي بيشترين مقدار است به اين خاطر است كه اين افراد سر يا گردن خودرا طوري كج مي كنند كه چشمها در اين زاويه قرار گيرد و حركت چشمها كمتر شود
درمان
بدبختانه تا امروز علاجي براي آن پيدا نشده است در برخورد با هر مورد نيستاگموس آنچه كه بايد مشخص گردد اين است كه آيا در اينمورد خاص نياز به اقدامات تشخيصي يا درماني وجود دارد يا نه . براي جواب به اين سوال ابتدا بايد روشن گردد كه اين نيستاگموس عارضه اي اكتسابي يا مادرزادي است .
نيستاگموس هاي مادرزادي از بدو تولد موجودند علت آنها كاملا مشخص نيست البته با توجه به پيچيدگي سيستم حركتي چشمها ضايعات بسيار گوناگوني مي توانند بصورت نيستاگموس هاي مادرزادي تظاهر كنند حركات سر كه در برخي از موارد نيستاگموس مادرزادي مشاهده مي شود هميشه قابل توجيه نيستند زيرا معمولا هماهنگي دقيق زماني با حركات چشم ندارند و در واقع اين حركات را خنثي نمي كنند . با اين حال در عمل مشاهده مي شود كه در اين دسته از بيماران كه حركات سر وجود دارند به بيمار ديد مركزي واضح تري مي بخشند . چنانچه بيمار ديد مركزي قابل قبولي داشته باشد و ضايعات ارگانيك در چشم مشاهده نشود و چرخش سر HEAD TURN مشهود نداشته باشند نيازي به درمان يا آزمايشهاي خاص نيست . البته بايد در نظر داشت كه در چنين كودكاني امكان عقب افتادگي هاي ذهني و نورولوژيك و عدم رشد كافي وجود دارد . لذا بررسي وضعيت رشد آنها و درمان هورموني در صورت نياز كمك بسيار بزرگي به اين كودكان مي باشد .
برخي از داروها از قديم در درمان نيستاگموس استفاده شده است و برخي نيز به تازگي در اين مورد استفاده مي شوند مثل :
BACLOFEN, CLONAZEPAM, THIAMINE, BARBITURATES , SCOPOLAMINE
درمان نيستاگموس با متدهاي BIOFEED BACK
در اين متدها با استفاده ا ز روش هاي اورتوپتيك به بيمار آموزش داده مي شود تا حتي الامكان با استفاده از سيستم هاي طبيعي كنترل كننده ثبات چشمها نيستاگموس را تخفيف دهد همچون
HEAD NODDING , HEADTILT , HEAD TURN تمركز بر روي خطوط افقي ياعمودي نوشته ها در مواردي از شدت نيستاگموس مي كاهد با استفاده از اين روشها به بيمار آموزش داده مي شود كه نيستاگموس خود را به حداقل برسانند .
همچنين هر چه قدر اين افراد از لحاظ سلامتي و روحي در شرايط بهتري باشند حركات چشم ها كمتر مي شود زيرا ثابت شده است كه نيستاگموس به حالتهاي فيزيكي و احساسي مانند خستگي و استرس واكنش نشان مي دهد